Η υιοθεσία ζώων στο εξωτερικό είναι μια επιλογή εντούτοις πρέπει να γίνεται με μεγάλη υπευθυνότητα και έλεγχο

Της Ελισάβετ Σκούρτου*

Αποφάσισα να γράψω αυτό το κείμενο με αφορμή τη βράβευση ενός γερμανικού φιλοζωικού μη κερδοσκοπικού οργανισμού – το όνομά του δεν έχει σημασία - από τον Δήμαρχο Σερρών, Πέτρο Αγγελίδη, ως αναγνώριση της προσφοράς του, μεταξύ άλλων, στην οργάνωση υιοθεσιών αδέσποτων σκύλων από οικογένειες της Γερμανίας.Ο στόχος μου είναι κάθε άλλο παρά να επιχειρηματολογήσω εναντίον τέτοιων περιπτώσεων υιοθεσίας. Θα ήθελα όμως, παράλληλα να αναφερθώ στις δυσκολίες που κρύβει μία τέτοια περίπλοκη διαδικασία και να επιστήσω την προσοχή στο ότι παρά την καλή αρχική πρόθεση, η λύση αυτή ίσως να μην είναι και η βέλτιστη για κάθε ζώο.

Η πρώτη δυσκολία κρύβεται ήδη στο πρώτο βήμα της όλης διαδικασίας, η οποία, λόγω απόστασης, αποκλείει την γνωριμία ανθρώπου – σκύλου πριν την υιοθεσία. Οι περισσότερες οργανώσεις παρουσιάζουν τα σκυλιά προς υιοθεσία σε διαδικτυακές πλατφόρμες παρέχοντας φωτογραφίες, ένα κείμενο με πληροφορίες και συχνά ένα σύντομο βίντεο του ζώου.

Ο ενδιαφερόμενος βασίζει την επιλογή του λοιπόν πάνω σε κριτήρια εμφάνισης, ράτσας και τις πληροφορίες που δίνονται από την οργάνωση σε σχέση με τον χαρακτήρα του ζώου. Εδώ υπάρχει ο κίνδυνος, οι πληροφορίες που δίνονται να μην είναι πλήρεις. Oχι βέβαια επειδή τα σωματεία θέλουν να κοροϊδέψουν τους ενδιαφερόμενους, μα καθαρά λόγω έλλειψης της κατάρτισης που χρειάζεται για να εκτιμήσει κανείς σωστά τον χαρακτήρα ενός ζώου. Ακόμα και η κατάρτιση να υπάρχει όμως, το πώς ο χαρακτήρας του ζώου θα συνδυαστεί με τον χαρακτήρα του μελλοντικού ιδιοκτήτη είναι αδύνατο να διερευνηθεί.

Ως παράδειγμα, αναφέρω πως τα περισσότερα σκυλιά καταχωρούνται ως φιλικά προς ανθρώπους και παιδιά και φιλικά προς άλλα σκυλιά και ζώα. Για να βεβαιωθεί κανείς όμως για αυτά τα χαρακτηριστικά, πρέπει να παρατηρήσει το σκύλο σε μια πληθώρα διαφορετικών καταστάσεων και να γνωρίζει να διαβάζει την κάθε μικρή αντίδραση. Αυτό προϋποθέτει χρόνο και γνώση.

Έτυχε μάλιστα πρόσφατα να δω ένα τέτοιο βίντεο ενός «φιλικού προς τον άνθρωπο» σκύλου, που φαινομενικά «απολάμβανε το χάδι ενός ανθρώπου». Για κάποιον που ασχολείται με την εκπαίδευση σκύλων, ήταν εμφανές ότι απλά δεν αντιδρούσε γιατί είχε παγώσει από τον φόβο του. Πώς θα αντιδράσει αυτό το σκυλί στο άγγιγμα του ανθρώπου μόλις νιώσει λίγο περισσότερη σιγουριά, δεν το ξέρουμε.

Έστω λοιπόν ότι η υιοθεσία προχωράει και ξαφνικά το σκυλί βρίσκεται στην Γερμανία,  ένα μέρος με ξένες μυρωδιές, ξένους θορύβους, με καινούριους (και πολλούς) κανόνες. Πρέπει να φοράει λουρί, να μπαίνει σε αυτοκίνητα, μετρό και λεωφορεία και ίσως να ζει σε ένα σπίτι με παιδιά. Από την μία μέρα στην άλλη, δεν είναι πια αποδεκτό να γρυλίζει όταν κάποιος έρχεται πολύ κοντά του, ούτε να υπερασπίζεται το φαγητό του.

Στις περισσότερες περιπτώσεις όλη αυτή η αλλαγή ευτυχώς πετυχαίνει. Πετυχαίνει κυρίως επειδή τα σκυλιά είναι εξαιρετικά ευπροσάρμοστα! Αλλά υπάρχουν περιπτώσεις, αρκετές θα τολμούσα να πω, που ο σκύλος δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις καινούριες συνθήκες και αρχίζει να δείχνει προβληματικές και μη αποδεκτές για το καινούριο του περιβάλλον συμπεριφορές.

Έτσι, επειδή ούτε οι Γερμανοί είναι όλοι τους ειδικοί σε ότι αφορά την συνύπαρξη με τα σκυλιά, (παρόλο που μπορεί στην Ελλάδα να έχουμε τέτοια εντύπωση) δεν είναι λίγες οι φορές που τα σκυλιά - μετανάστες καταλήγουν σε κάποια φιλοζωική της Γερμανίας. Και έχοντας επισκεφτεί αρκετές και εργαστεί σε αυτές, μπορώ να σας πω με βεβαιότητα ότι είναι και εκείνες γεμάτες, με τις συνθήκες κράτησης να είναι κάθε άλλο παρά ιδανικές. Σε αρκετές περιπτώσεις, τα σκυλιά περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας μόνα τους, συχνά σε λίγα τετραγωνικά. Πολλά εμφανίζουν ανώμαλες συμπεριφορές, αυτοτραυματίζονται ή γίνονται επιθετικά.

Παρ’ όλα τα παραπάνω, δε νομίζω πως η λύση είναι να πάψουν οι υιοθεσίες ελληνικών αδέσποτων από οικογένειες του εξωτερικού. Είναι όμως απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε ότι η όλη διαδικασία δεν τελειώνει την στιγμή που το ζώο θα μπει στο αεροπλάνο αλλά ότι ο δρόμος είναι ακόμα πολύ μακρύς και το τέλος αβέβαιο. Πρέπει να αναρωτηθούμε για τον κάθε σκύλο ξεχωριστά, τι απαιτήσεις μπορούμε να έχουμε από εκείνον και να ζυγίσουμε προσεκτικά τα υπέρ και τα κατά μιας τέτοιας «μετανάστευσης».

Με το ίδιο σκεπτικό, οι ελληνικές οργανώσεις, που παλεύουν για το καλύτερο,  πρέπει να είναι πολύ προσεκτικές στην επιλογή συνεργατών από το εξωτερικό. Χρειαζόμαστε σωματεία που η ευθύνη τους δεν σταματάει την στιγμή της παράδοσης του σκύλου στα καινούρια του αφεντικά αλλά που διασφαλίζουν την ύπαρξη κάποιου αρμοδίου από το αντίστοιχο σωματείο της χώρας προορισμού, στον οποίο να μπορεί να απευθυνθεί ο καινούριος ιδιοκτήτης όταν συναντήσει κάποιο πρόβλημα και ο οποίος στην χειρότερη των περιπτώσεων θα πάρει το ζώο πίσω.

Είναι αδιαμφισβήτητο πως η δουλειά αυτών των οργανώσεων  - όταν γίνεται σωστά - είναι μια τεράστια βοήθεια στο πρόβλημα των αδέσποτων που έχουμε στην Ελλάδα. Το ζήτημα όμως πρέπει να καταπολεμηθεί ξεκινώντας από τη ρίζα του, στον τόπο της γέννησής του. Χρειαζόμαστε περισσότερα προγράμματα στειρώσεων και περισσότερα καταφύγια ζώων με μεγαλύτερη οικονομική στήριξη από το κράτος.

Και κυρίως, χρειαζόμαστε παιδεία για τη στάση μας απέναντι στα ζώα: ενημερωτικά προγράμματα για ενήλικες και εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία. Δεν είναι πολυτέλεια. Είναι πολιτισμός, για τον οποίο ήδη καυχόμαστε, και οφείλουμε όλοι μαζί να απαιτούμε τη στήριξη της πολιτείας σε τέτοια εγχειρήματα.

*Η Ελισάβετ Σκούρτου μεγάλωσε στη Ρόδο και ζει εδώ και εννιά χρόνια στο Βερολίνο της Γερμανίας και μεταξύ άλλων εργάζεται και ως εκπαιδεύτρια σκύλων.

Διαβάστε επίσης:

Υιοθεσίες αδέσποτων στο εξωτερικό: Αιτία αντιδικίας μεταξύ φιλοζωικών σωματείων

Διευκρινίσεις για τη διαδικασία υιοθεσίας αδέσποτων ζώων συντροφιάς εντός & εκτός Ελλάδας δίνει το ΥΠ.Α.Α.Τ.

Schutzgebühr: Το γερμανικό αντίτιμο υιοθεσίας που διχάζει τους Έλληνες φιλόζωους

Έχετε στοιχεία για λαθρεμπόριο και παράνομες εξαγωγές ζώων συντροφιάς; Ευχαρίστως τα δημοσιεύουμε!

Ζητούν από την Εισαγγελία να ασκήσει διώξεις σε όσους χωρίς στοιχεία μιλούν για παράνομο εμπόριο αδέσποτων

Π.Φ.Π.Ο.: Σενάρια τα περί «παράνομου κυκλώματος εμπορίας αδέσποτων ζώων»

Ζητούν από το Υ.Π.Α.Π.ΕΝ. να εκδώσει τις αποφάσεις που θα συμβάλλουν στην εφαρμογή της φιλοζωικής νομοθεσίας

Υ.Π.Α.Π.ΕΝ.: Προσεχώς διευκρινίσεις για τις υιοθεσίες κατοικίδιων από την Ελλάδα στο εξωτερικό

Ερώτηση στη Βουλή από Το Ποτάμι για ρυθμίσεις προστασίας των αδέσποτων ζώων

Η Π.Φ.Π.Ο. μηνύει το ΥΠ.Α.Α.Τ. για παράβαση καθήκοντος εξαιτίας της διαπόμπευσης φιλόζωων

Ψευδείς οι κατηγορίες περί κτηνοβασιών σε ζώα που υιοθετούνται στο εξωτερικό

Καταρρίπτεται – Εξαρθρώθηκε μεγάλο κύκλωμα διακίνησης αδέσποτων σκύλων, που τα μετέφεραν στη Γερμανία για κτηνοβασίες

Ο Πανελλήνιος Κτηνιατρικός Σύλλογος ενοχλείται από τους εθελοντές που προσφέρουν δωρεάν υπηρεσίες στα αδέσποτα

Οι κτηνίατροι της Λέσβου εκβιάζουν τους φιλόζωους!

Κα Τραχήλη γιατί δεν προτείνετε Έλληνες κτηνίατρους ως εθελοντές;