Σε αυτή την πρόσφατη ολιγόλεπτη συζήτηση στην εκπομπή του (κατά τη διάρκεια της οποίας ο χορτοφάγος φιλοξενούμενος διεκόπη για να γίνει διαφήμιση τυρόγαλων), ο Κ. Μπογδάνος παρέφρασε τον Τζέρεμι Μπένθαμ – και μάλιστα τη συγκεκριμένη φράση που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της θεωρίας των δικαιωμάτων των ζώων εδώ και 200 χρόνια – για να πει πως, «φιλοσοφικά ομιλώντας», το ερώτημα δεν είναι εάν κάποιο ζώο υποφέρει αλλά εάν έχει συνείδηση του γεγονός ότι υποφέρει. Ύστερα συνέχισε λέγοντας πως το αρνί, εν αντιθέσει με το δελφίνι, δεν αναγνωρίζει τον εαυτό του στον καθρέφτη, άρα δεν μπορεί να έχει συνείδηση του ότι υποφέρει.
Νομίζω πως ένας άνθρωπος που λόγω επαγγέλματος πρέπει να χρησιμοποιεί πολύ καλά την γλώσσα, οφείλει να γνωρίζει ότι τον πόνο τον αισθανόμαστε, δεν έχουμε συνείδηση αυτού, πόσο μάλλον υπό την αυστηρά κυριολεκτική έννοια που χρησιμοποιούνται εδώ οι όροι. Καλό είναι, επίσης, εφόσον «ομιλεί φιλοσοφικά», να αποφεύγει ρηχά σοφίσματα όπως το παραπάνω – η πιθανή ικανότητα αυτοσυνειδησίας ενός οργανισμού δεν επηρεάζει σε καμία περίπτωση την ικανότητά του να αισθάνεται πόνο.
Ο Μπένθαμ παραμένει επίκαιρος. Το ερώτημα για την ηθική νομιμοποίηση της δολοφονικής μεταχείρισης των ζώων δεν είναι αν αυτά μπορούν να σκεφτούν ορθολογικά ή αν μπορούν να μιλήσουν. Το ερώτημα είναι: Μπορούν να υποφέρουν; Την απάντηση τη γνωρίζουμε χιλιάδες χρόνια τώρα. Ναι, φυσικά μπορούν να υποφέρουν. Και υποφέρουν βάναυσα.
*Ο Κώστας Αλεξίου είναι μεταφραστής και συντονιστής των Εκδόσεων Κυαναυγή.
Της Δήμητρας Πόπορη Αγαπητοί αναγνώστες, ένας χρόνος πέρασε χωρίς τον Αγαπημένο μας φίλο Κανέλο. Ένας χρόνος γεμάτος πόνο, θλίψη και θυμό για τον άδικο χαμό του. Ένας…
Της Ελένης Ηλιοπούλου Προκειμένου να αντιμετωπίσει το θέμα των αδέσποτων ζώων, και της εγκατάλειψης κυρίως των σκυλιών, ο Δήμος Αίγινας προτρέπει τους δημότες του να…
Ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Παναγιώτης Σκουρλέτης, με απόφαση του στις 14 Ιουνίου που δημοσιεύτηκε στην Διαύγεια νομιμοποιεί ουσιαστικά τις παρανομίες της επιχείρησης…