Του Κώστα Αλεξίου*
Το πρώτο γκολ που θυμάμαι να πανηγυρίζω ήταν του Σλίσκοβιτς, όταν σε μια καταπληκτική κάθετη μπαλιά του Δημητριάδη πρόλαβε να τσιμπήσει την μπάλα, απέφυγε τον Ετορί και πλάσαρε σε κενό τέρμα ισοφαρίζοντας την τότε υπερομάδα της Μονακό.
Από τότε ακολούθησαν πολλές αξέχαστες στιγμές, όλες τους όμως έρχονται δεύτερες απέναντι στις τόσες ενέργειες που υπερβαίνουν το αγωνιστικό σκέλος και αποδεικνύουν γιατί είναι διαφορετικό να είσαι ΑΕΚ: Το ταξίδι στο Βελιγράδι εν μέσω των ΝΑΤΟϊκών βομβαρδισμών, το επιβλητικό πανό «ΑΕΚ ΜΑΝΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ» στο πέταλο, η επαναλαμβανόμενη φιλοξενία προσφύγων και μεταναστών στο γήπεδο, η συγκέντρωση ειδών πρώτης ανάγκης για τους πυρόπληκτους, μέχρι και η πρόσφατη προώθηση υιοθεσιών αδέσποτων ζώων.
Δεν με ενδιαφέρει η αντιπαράθεση σχετικά με το εάν η πτήση του αετού είναι «θέαμα» ή εάν μπορεί κατ’ εξαίρεση να θεωρηθεί ως «εκδήλωση» ώστε να αδειοδοτηθεί από τον δήμο. Όπως έχει αποδειχτεί και στην περίπτωση της φυλακής του Αττικού Πάρκου το οποίο κάνει παράνομες παραστάσεις με αιχμάλωτα δελφίνια που κάποτε κολυμπούσαν ελεύθερα στη θάλασσα, στην Ελλάδα η νομοθεσία που αφορά την προστασία των ζώων εφαρμόζεται κατά το δοκούν. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να αναδειχθούν κάποια σημεία που βρίσκονται στο πυρήνα του ζητήματος, αλλά παραδόξως δεν θίγονται.
Πρώτον, η εκτροφή ζώων για ανθρώπινους σκοπούς είναι σε κάθε περίπτωση ανήθικη, πόσο μάλλον όταν συμβαίνει για λόγους ψυχαγωγίας. Δεδομένου ότι ποτέ κανένα ιερακόμορφο δεν πρόσφερε οικειοθελώς της υπηρεσίες του στον άνθρωπο, αυτή η σχέση ξεκινάει να αναπτύσσεται όταν ο άνθρωπος παγιδεύσει το ζώο (χρησιμοποιώντας άλλα ζώα ως δολώματα) και το αιχμαλωτίσει.
Όταν αυτό συμβεί, τότε ο εκτροφέας μπορεί να αναπαράγει το είδος σε συνθήκες αιχμαλωσίας και να πουλήσει τα ζώα στον κάθε ενδιαφερόμενο, συνοδεία των «νόμιμων» πιστοποιητικών. Το δε επιχείρημα που θέλει τα συγκεκριμένα ζώα να «γεννήθηκαν γι’ αυτό τον σκοπό» χρησιμοποιούνταν απαράλλακτο από τους ιδιοκτήτες σκλάβων πριν από 200 χρόνια, όταν προέκυψε μια έννομη διάκριση μεταξύ των σκλάβων που γεννήθηκαν ελεύθεροι κι εκείνων που γεννήθηκαν υπό αιχμαλωσία. Ως εκ τούτου το μόνο που κάνει η διάκριση μεταξύ άγριων και εκτρεφόμενων αετών είναι να ξεπλένει το ανήθικο της χρήσης αυτών των ζώων εν γένει.
Δεύτερον, η εκπαίδευση των ιερακόμορφων συμβαίνει με πολύ συγκεκριμένο τρόπο. Όπως αναφέρει ο εκπαιδευτής αρπακτικών Σταύρος Αθανασίου που είναι ο υπεύθυνος για την εκπαίδευση του αετού που προορίζεται να πετάξει στην OPAP Arena, «με τα γεράκια δεν μπορείς να επενδύσεις στο συναίσθημα, όπως κάνουμε με άλλα ζώα, τα αρπαχτικά δεν αγαπάνε. Αγαπάνε μόνο το ταίρι τους στο ζευγάρωμα, τον άνθρωπο τον βλέπουν μόνο ως συνεργάτη τους».
Ο εκπαιδευτής όμως παραλείπει να αναφέρει πώς τελικά γίνεται η εκπαίδευση. Σε όποια σχετική ιστοσελίδα κι αν αναζητήσει κάποιος πληροφορίες, θα βρει ότι για να ξεκινήσει η εκπαίδευση του ζώου θα πρέπει για αρχή να χάσει ένα 10% του σωματικού του βάρους (με την πάροδο του χρόνου το ποσοστό αυτό αυξάνεται) και ότι εάν το ζώο δεν είναι λιποβαρές είναι αδύνατον να εκπαιδευτεί.
Γι’ αυτό και οι ζυγαριές ακριβείας είναι απαραίτητο εργαλείο για τους εκπαιδευτές. Επίσης όταν το ζώο εκτελεί μια πτήση πρέπει πάντα να είναι πεινασμένο, ενώ περνάει και πάμπολλες ώρες της μέρας φορώντας μια κουκούλα που του καλύπτει τα μάτια με σκοπό τον «εγκλιματισμό» του στο ανθρώπινο περιβάλλον. Υπάρχει αλήθεια άνθρωπος που θα πηγαίνει στο γήπεδο και θα καμαρώνει με τις πτήσεις ενός αιχμάλωτου και υποσιτισμένου αετού;
Τρίτον, ο εκπαιδευτής του αετού δεν είναι ένα τυχαίο πρόσωπο, αλλά πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου Ιερακοτροφίας. Τι ακριβώς είναι όμως η ιερακοτροφία/ιερακοθηρία; Όπως λέει ο ίδιος ο πρόεδρος, κρατώντας ένα κουκουλωμένο γεράκι, είναι «η διαδικασία της θήρας σε συνεργασία του ανθρώπου με το αρπακτικό».
Στις σελίδες του συλλόγου κάποιος μπορεί να βρει χαριτωμένα βίντεο και εικόνες που τα γεράκια εκτελώντας εντολές αρπάζουν και ξεκοιλιάζουν άλλα ζώα, όπως λαγούς και περιστέρια. Παράλληλα με τον σύλλογο ωστόσο λειτουργεί και η εταιρεία Greek Falconry Activities (προφανώς με αυτή συνεργάζεται η ΠΑΕ), η οποία αναλαμβάνει με το αζημίωτο υπηρεσίες όπως η εκδίωξη άλλων πουλιών και θηλαστικών από βιομηχανικές μονάδες και εμπορικά κέντρα, αλλά και άλλες εργασίες πολύ σημαντικές για το περιβάλλον και την άγρια πανίδα, όπως η εποπτεία γάμων διασήμων ώστε να μη φωτογραφηθούν από τα drones των παπαράτσι.
Στην ιστοσελίδα της εταιρείας υπάρχει επίσης ξεχωριστή μνεία στα «πιο κοινά είδη [ζώων] που προκαλούν προβλήματα στις ανθρώπινες δραστηριότητες», στα οποία εκτός από τα συνήθη ύποπτα περιστέρια και τις κορακίδες περιλαμβάνονται και τα ψαρόνια, αυτοί οι υπέροχοι χορευτές του ηλιοβασιλέματος.
Οι ιερακοθήρες λοιπόν δεν είναι παρά κυνηγοί. Δεν υπάρχει λόγος να γραφτούν πολλά για το ποιον αυτών των ανθρώπων που αγαλλιάζονται με το να σκοτώνουν ζώα. Θα πω μόνο ότι, μια και περί αετών ο λόγος, όποιος πρόλαβε να επισκεφτεί τις εγκαταστάσεις του ΕΚΠΑΖ πριν κλείσει πλήρως εγκαταλειμμένο από φορείς και πολιτεία, είχε την τύχη και την ατυχία και να δει από κοντά όρνια, κιρκινέζια, γερακίνες, φιδαετούς, στεπαετούς και άλλα εντυπωσιακά αρπακτικά. Την τύχη, γιατί είναι συγκλονιστική εμπειρία να βρίσκεται κάποιος σε άμεση οπτική επαφή με αυτά τα πλάσματα. Την ατυχία, γιατί είναι εξαιρετικά στενάχωρο να τα βλέπεις ανάπηρα, ακρωτηριασμένα και τσακισμένα από τις σφαίρες των κυνηγών.
Είναι πραγματικά απορίας άξιο γιατί η ΠΑΕ ΑΕΚ επιλέγει να συνεργαστεί διά της πλαγίας οδού με κυνηγετικούς φορείς και να αμαυρώσει το όνομά της, όταν μάλιστα κατά το πρόσφατο παρελθόν έχει ταχθεί δίπλα σε οργανώσεις που προσφέρουν έργο στα ζώα, όπως η Ορνιθολογική Εταιρεία και τα Φαντάσματα του Ασπροπύργου. Το κυνήγι είναι μια κατάπτυστη δραστηριότητα που τα τελευταία χρόνια γνωρίζει σταθερή μείωση, προϊόν της συνειδητοποίησης της συντριπτικής πλειονότητας του πολιτισμένου κόσμου που το αντιλαμβάνεται ως συνώνυμο της δολοφονίας.
Αξίζει άραγε ένας τραβηγμένος συμβολισμός τον διασυρμό των προοδευτικών αξιών του συλλόγου; Πιστεύω πως όχι: Σε αντίθεση με την Μπενφίκα, η περίπτωση της οποίας χρησιμοποιείται ως παράδειγμα της κακοποιητικής χρήσης του αετού, το έμβλημα της ΑΕΚ είναι ο δικέφαλος αετός. Ο αετός της Μπενφίκα συμβολίζει την ανεξαρτησία, την εξουσία και την αριστοκρατικότητα.
Από την άλλη ο άυλος δικέφαλος αετός παραπέμπει στην πρωτεύουσα την Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη, οι χριστιανοί κάτοικοί της οποίας το 1923, στον επίλογο των εθνικιστικών πολέμων της εποχής, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, να μεταφερθούν στην Ελλάδα και να φτιάξουν τη ζωή τους από την αρχή υπό αντίξοες συνθήκες με μοναδικό τους στήριγμα την κοινωνική αλληλεγγύη. Όχι, εμείς δεν είμαστε αριστοκράτες. Εμείς είμαστε πρόσφυγες και κανένα υποδουλωμένο ζώο δεν μπορεί να συμβολίσει έναν αιώνα προσφυγιάς. Για την ακρίβεια, η χρήση του θα έπρεπε να μας προσβάλλει βαθύτατα.
Στην ταινία «1968» του Τάσου Μπουλμέτη, υποδυόμενος τον πρώτο πρόεδρο και ιδρυτή της ΑΕΚ, Κωνσταντίνο Σπανούδη, ο Αντώνης Καφετζόπουλος εξηγεί καθηλωτικά την ιδέα πίσω από την επερχόμενη σύσταση της ομάδας: «Θα παίζουμε και θα λέμε την ιστορία μας. Εμείς θα κερδίζουμε με την ιστορία μας». Η ιστορία της ΑΕΚ είναι η ιστορία των κατατρεγμένων αυτού του κόσμου. Στην προκειμένη περίπτωση όμως οι κατατρεγμένοι είναι τα ζώα, τα παντοτινά θύματα της ανθρώπινης αλαζονείας. Ας ελπίσουμε ότι η ΠΑΕ θα αντιληφθεί εγκαίρως το λάθος της και θα σταθεί αντάξια της ιστορίας μας.
1.Δείτε την άθλια διαδικασία αιχμαλώτισης εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=eLh6v52cF6I&t
2.https://www.newsbreak.gr/ellada/206745/stayros-athanasioy-katarriptei-epikindyna-drones-me-arpaktika/
3. https://benlongfalconry.co.uk/news/tips-for-beginning-falconers/
4. https://benlongfalconry.co.uk/product-category/falconry-equipment/scales/
5. https://benlongfalconry.co.uk/news/tips-for-beginning-falconers/
6. https://en.wikipedia.org/wiki/Falconry_training_and_technique
7. https://www.youtube.com/watch?v=ih5rQT1NrxQ
8. https://www.slbenfica.pt/en-us/slb/historia/simbolos.aspx
*Ο Κώστας Αλεξίου είναι μεταφραστής και συντονιστής των Εκδόσεων Κυαναυγή.
Διαβάστε επίσης:
Άγνοια και ψέματα από τον υφυπουργό Γ. Αμυρά για τη χρήση ζώων σε θεάματα (βίντεο)
Παράνομο σόου με αιχμάλωτο Χρυσαετό θέλει να παρουσιάσει η ΠΑΕ ΑΕΚ στο νέο της γήπεδο
Νόμος 4830/2021: Επιτρέπεται η περιφορά ζώων σε πανηγύρια, λαϊκές και τοπικές παραδοσιακές εκδηλώσεις (βίντεο)
