Ο Εμμανουήλ Ροΐδης και ο φιλόζωος εαυτός του

[Ο Ροΐδης] Εκτός από την ταμπέλα που φέρει ως ο συγγραφέας της «Πάπισσας Ιωάννας», εγκωμιάζεται όλο και συχνότερα ως μετρ της πολεμικής γλώσσας και πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν το λογοτεχνικό του ύφος απαράμιλλο για τα νεοελληνικά γραπτά του 19ου αιώνα.

Η αγάπη του για τα ζώα είναι εμφανής στα πιο συμπονετικά κείμενα του έργου του. Ο Ροΐδης συγκρίνει τις ζωές και τις πράξεις ανθρώπων και ζώων και, τελικά, οι άνθρωποι χάνουν πάντα. Μέσα από την προσπάθειά τους να αποκτήσουν την εγωιστική ευτυχία, οι άνθρωποι αποδεικνύονται κακοί, άκαρδοι και λίγοι, και φαίνεται πως δεν ξέρουν να αγαπούν. Τα ζώα, από την άλλη, είναι πραγματικά στοργικά, ειλικρινή και ανιδιοτελή.

Εάν υιοθετούν κάτι από τους αφέντες τους, αυτό είναι μόνο κάποια αρετή, όπως η σπιρτάδα, η ζωντάνια και η ευφυΐα. Σε ένα σημείο ο Ροΐδης εκφράζει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι δεν είναι και ο ίδιος ζώο, λέγοντας: «Είµαι, πιστεύω, ο µόνος άνθρωπος όστις, αν τον ωνόµαζον ζώον, δεν θα εθεώρει τούτο ως προσβολήν».

[...] Ευτυχώς για τον Ροΐδη, ο ίδιος ήταν τόσο ειρωνικός που κάποιος δεν μπορεί παρά μόνο να μαντέψει εάν πραγματικά εννοούσε αυτά που έγραφε. Αυτό που είναι σαφές, ωστόσο, είναι η αποστροφή του για τους ανθρώπους, κάτι που διαποτίζει τα περισσότερα έργα του.

Επιπλέον, όταν γράφει για τα ζώα στα λόγια του αισθάνομαι μάλλον ζήλια και όχι ειρωνεία – ζήλια που δεν είναι και ίδιος ένα από αυτά. Ίσως αυτές να είναι οι μόνες στιγμές μέσα από τις οποίες αποφάσισε να μοιραστεί με τους αναγνώστες του ένα ίχνος του πραγματικού φιλόζωου εαυτού του.

*To απόσπασμα από την εργασία για τις ιστορίες ζώων του Εμ. Ροΐδη του Πολωνού καθηγητή Przemysław Kordos (εδώ αναλυτικά: http://bit.ly/2sY14Kw) μετέφρασε ο Κώστας Αλεξίου που είναι μεταφραστής και συντονιστής των Εκδόσεων Κυαναυγή.

Διαβάστε επίσης:

Τα βασανιστήρια που υπέστη ένα σκυλί πειραματόζωο έγιναν διήγημα που κυκλοφορεί στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Κυαναυγή

Ο Bernard δεν άκουσε τις κραυγές πόνου δεκάδων χιλιάδων σκύλων που βασάνισε με κάθε δυνατό τρόπο

Για τη Ρόζα Μηνακούλη δύο χρόνια μετά τον θάνατο της

Τι ξέρεις για τον Μπάμπι; Το αντικυνηγετικό μυθιστόρημα που έκαψαν οι Ναζί